Drewno klejone
Wyzwolenie z ograniczeń natury
Drewno klejone to szeroka grupa materiałów z modyfikowanego drewna - wielkowymiarowe belki, słupy i płyty. Mają znacznie większe przekroje niż drewno lite, uzyskane bezpośrednio z pnia drzewa. W drewnie masywnym mówimy o elementach długich nawet na kilkadziesiąt metrów, o przekrojach sięgających kilkudziesięciu centymetrów na szerokość i nawet dwóch i pół metra na wysokość. W przypadku płyt nikogo nie dziwi rozmiar 3x15 metrów, przy 15, 20 czy ponad 30 cm grubości.
Nowoczesna technologia
Aby uzyskać takie wymiary, drewno musiało ulec starannemu procesowi przetworzenia. Musiało zostać wysuszone, sprawdzone pod względem wytrzymałości, sklejone pod ciśnieniem pod ostrym rygorem technologicznym, redukującym ilość wad wynikających z naturalnego pochodzenia drewna.
Umożliwiało to stworzenie konstrukcji wytrzymalszych i bardziej sztywnych, o znacznie większych rozpiętościach niż te z drewna litego. Są lżejsze niż konstrukcje stalowe i żelbetowe. Dają się łatwo kształtować w procesie prefabrykacji i szybko łączyć podczas montażu.
Drewno klejone warstwowo
Drewno klejone warstwowo (ang. GLT - glued laminated timber, niem. BSH – Brettschichtholz) czy po prostu klejonka to belki wykonane z desek (tzw. lamel), połączonych ze sobą na długości za pomocą złączy klinowych, oraz sklejonych na wysokości. Podczas klejenia elementy mogą być dodatkowo gięte na prasie, finalnie uzyskując kształty łuku lub fali.
W Polsce historia drewna klejonego warstwowo rozpoczyna się wraz ze sprowadzeniem nowoczesnej technologii z Niemiec i otwarciem w 1975 roku Przedsiębiorstwa Wielkowymiarowych Konstrukcji Drzewnych w Cierpicach k. Torunia. W latach dziewięćdziesiątych zostało ono przekazane w prywatne ręce i od tej pory cierpicki oddział firmy Andrewex zajmuje ważne miejsce nie tylko na polskiej mapie budownictwa drewnianego, ale budownictwa w ogóle.
Drewno klejone krzyżowo
Drewno klejone krzyżowo (ang. CLT – cross laminated timber) to płyty złożone z kilku (zazwyczaj trzech, pięciu czy siedmiu) warstw desek. Włókna drewna każdej warstwy położone są poprzecznie w stosunku do włókien w warstwach sąsiadujących, co sprawia, że w efekcie włókna są rozpięte „na krzyż”, wzdłuż osi podłużnej i poprzecznej elementu.
Wiele więcej możliwości
Choć najpopularniejsze, nie są to jedyne materiały wchodzące w skład drewna klejonego – można wspomnieć o belkach powstałych z pochodnych sklejki (np. LVL) czy płytach z warstw drewna łączonych nie za pomocą kleju, a różnorakich, drewnianych i stalowych, łączników mechanicznych, jak NLT (nail laminated timber) i DLT (dowel laminated timber, Brettstapel).
Fragment większego obrazu
Drewno klejone można łączyć między sobą za pomocą drewnianych węzłów czy stalowych okuć i wkrętów, tworząc konstrukcje jednorodne pod względem materiałów, ale także współpracujące ze stalą i żelbetem. W zależności od konkretnej sytuacji funkcjonalnej i ekonomicznej może zostać wykorzystane, by stworzyć cały szkielet budynku, ale także może współpracować jako konstrukcja dachu z konstrukcją żelbetowo-murowaną lub jako strop czy ściana oparta na stalowym szkielecie.
